بنام خدا

صحیفه سجادیه، یکى از نمادهاى عرفانى و زاییده اندیشه‏هاى معرفت‏شناسانه امام سجاد(ع) است که به عنوان زبور آل محمد(ص) شناخته شدهاست، و با مطالعه‏آن، مى‏توان به عظمت ‏بى‏کران پرستش آگاهانه آن بزرگوارآگاه گردید.
توجه عمیق به بینوایان امام سجاد(ع) به تأمین معاش زندگى افراد بى‏بضاعت ومستمند ، توجه عمیق و اقدام همه جانبه داشت ، علاوه بر اینکه با نظم خاصى از صد خانواده فقیر مدینه سرپرستى مى‏کرد، به بینوایان دیگر نیز توجه ‏داشت ، او نان و آذوقه را خود بر دوش مى‏گرفت و به صورت‏ناشناس و محرمانه براى آنها مى‏برد ، نیازمندان هرگاه او را مى‏دیدند بهیکدیگرمى‏گفتند:صاحب الجراب (صاحب انبان) آمد. آن بزرگوار وقتى که فقیر را مى‏دید نه ‏تنها تحقیرآمیز به او نگاه نمى‏کرد، بلکه با شادمانى مى‏گفت:
«مرحبا بمن یحمل زادى الى الآخرة ؛ آفرین به کسى که توشه مرا به سوى آخرت حمل‏مى‏کند.»
 یکى از شخصیت‏هاى عصر آن حضرت به نام زهرى مى‏گوید: یک شب سرد وتاریک زمستانى امام سجاد(ع) را دیدم ؛ بار آرد و هیزم بر پشت گرفته بود و عبورمى‏کرد، پرسیدم: این بار چیست؟
فرمود: قصد سفر دارم ، این توشه سفر است که آماده کرده‏ام تا به محله حریز ببرم.
غلام خود را به آن حضرت معرفى نمودم و عرض کردم: «شما زحمت نکشید، این غلام من‏استو آن بار شما را حمل مى‏کند.» فرمود: نه. عرض کردم: پس اجازه بدهید خودم‏ آن را حمل کنم، فرمود: «من زحمتى را که موجب نجات من در سفر خواهد شد، وپیمودن راه سفر مرا نیکو کند ، از خود دور نمى‏کنم.» پس از چند روز او را درمدینه دیدم ، پرسیدم:شما فرمودید به مسافرت مى‏روم ، پس چرا مسافرت نکردى ؟ فرمود:
اى زهرى، منظورم از مسافرت، آن سفرى که تو گمان کردى نبود، بلکه منظورم سفرمرگ بود که خود را براى آن آماده مى‏ساختم، آن‏گاه فرمود:
«انما الاستعداد للموت تجنب الحرام و بذل الندى فى الخیر ؛ آمادگى براى‏سفر مرگ، اجتناب از کارهاى حرام، و بخشش عطایاى نیک به مردم است.» آن حضرت از بیماران عیادت مى‏کرد ، و اگر با خبر مى‏شد که آنها مقروض هستند، قرض آنها را ادا مى‏نمود، چنان‏که روایت‏شده: آن حضرتشنید که «محمدبن اسامه‏» بیمار وبسترى شده است، به عیادتش رفت، وقتى فهمید او مقروض است و دوست دارد قبل از مرگش،قرض‏هایش پرداخته شود، همه قرض‏هاى او را برعهده گرفت و پرداخت.
خوف از حساب روز قیامت
امام سجاد(ع) در طول زندگى براى انجام مناسک حج و عمره ‏بسیار به مکه مى‏رفت، با این که فاصله بین مدینه و مکه حدود هشتاد فرسخ است، آن‏حضرت براى انجام عبادت بزرگ حج، گاهى این راه را پیاده مى‏پیمود، و از این که‏براى انجام عبادت خدا، رنج مى‏کشید، لذت مى‏برد.
آن بزرگوار بیست‏بار (و به نقلى 22 بار) سوار بر شترش شد و به مکه ‏رفت، وپس از انجام مراسم عمره یا حج، به مکه باز ‏گشت، او در این مدت حتى یک بارتازیانه بر شترش نزد، هرگاه مى‏خواست‏شترش تندتر حرکت کند، تازیانه‏اش را بربالاى سر شتر به حرکت در مى‏آورد، و مى‏فرمود: «لولا خوف القصاص لفعلت ؛ اگر ترس‏قصاص قیامت نبود، با زدن تازیانهشتر را وادار می کردم سریع تر حرکت کند.» با توجه به فاصله بین مکه و مدینه که حدود هشتاد فرسخ بود، نتیجه‏مى‏گیریم که بیست‏بار رفتن و بازگشتن آن حضرت معادل 3200 فرسخ خواهد شد، آن‏بزرگوار در تمام طول این مدت با این که تازیانه در دستش بود، از خوف قصاص‏قیامت، حتى یک بار تازیانه‏اش را بر شترش نزد .