اذا زلزلت الارض زلزالها
یک روز رودسر ، یک روز بم ، و امروز هم قم، فردا کجا ؟
زیاد به مکان جغرافیایی زلزله فکر نکنیم بلکه به این موضوع فکر کنیم که::
یکی از پی آمدهای حوادث طبیعی مانند سیل وزلزله و... به فکر فرو رفتن ذهنهای کنجکاو و پرسش گر می باشد که چرا خداوند این بلا ها را برای انسان می فرستد چرا این همه غم واندوه باید بر سر مردم بیچاره نازل شود ؟براستی بنظر شما این موضوع با رحیم بودن خداوند سازگار است؟
باید توجه داشته باشیم که حوادث ناگوارى (مثل: زلزله، سیل و...) که در جهان طبیعت روى مى دهد، چند گونه اهستند:
الف) مصایب خود ساخته:
برخى بلاها به دست خود انسان ساخته مى شود; به عبارت دیگر، این حوادثِ دردناک از نوع طبیعى است که پرورده دست خود انسان هاست. اگر در شهرى زلزله مى آید و از بخش های فقیر نشین، هزاران قربانى مى گیرد، اگر یک بیمارى فراگیر یا قحط سالى همه گیر، تنها از افراد بى نوا و از پا افتاده قربانى مى گیرد، بر اثر عملکرد خود انسان، تحث تأثیر عوامل اجتماعى از جمله زورگویى ستمگران یا عمل نکردن به دستورات دینى مبنى بر بهره گیرى صحیح از طبیعت، نظم، تعهد و... است.
اگر افراد محروم همچون ثروتمندان از خانه هاى مقاوم در برابر حوادث برخوردار بودند و خانه ها را طورى نمى ساختند که با مختصر حرکتى در هم فرو ریزد، این چنین نمى شد .در این گونه بلایا حساب کافر و مؤمن یکسان می باشد; بنابراین، طبق نظام علّت و معلول که بر عالم حاکم است، هر کس زمینه هاى لازم براى رویارویى با حوادث طبیعى (مثلا زلزله براى کسانى که روى خط زلزله زندگى مى کنند) را فراهم نکند، آسیب پذیر خواهد بود. چنانکه برخى بلاها بر اثر گناه و خلاف کارى پیش مى آید و آثار وضعى عمل انسان است. این نوع بلاها نیز نتیجه اندیشه و عمل خود انسان است.
قرآن کریم مى فرماید:
«وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى ءَامَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَـت مِّنَ السَّمَآءِ وَالأَْرْضِ وَلَـکِن کَذَّبُواْ فَأَخَذْنَـهُم بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ; (اعراف، 96) اگر مردمى که در شهرها و آبادى ها زندگى مى کنند، ایمان آورند و تقوا پیشه کنند، درهاى برکات آسمان و زمین را به روى آن ها مى گشاییم ولى آن ها آیات ما را تکذیب کردند ما هم آن ها را به مجازات اعمالشان گرفتیم.»
با توجه به آن چه بیان شد مى توان دریافت که به حوادثى از قبیل سیل از زاویه هاى گوناگونى مى توان نگاه کرد; ممکن است زاییده عملکرد خود انسان باشد (مثلا به خاطر بهره مندى نادرست از طبیعت)و یا امکان دارد براى امتحان یا کیفر و یا عاملى براى توجه به خداى جهان آفرین یا... باشد.
قرآن کریم مى فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لاَ یَظْـلِمُ النَّاسَ شَیْـًا وَ لَـکِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ یَظْـلِمُونَ; (یونس، 44) خداوند هیچ بر مردم ستم نمى کند; ولى این مردمند که بر خویشتن ستم مى کنند.»
ب) عاملى براى بازگشت به سمت تکامل:
گاهى حوادث ناخوشایند و ناگوار در زندگى انسان ها رخ مى دهد تا عاملى براى بازگشت و سازنده روح آنان باشد. غرور و غفلت و خواب زدگى، مسلماً از موانع تکامل معنوى و سعادت انسان است و براى دگرگون ساختن این وضعِ نابسامان و جایگزین کردن یاد خدا به جاى فراموشى ها، وجود حوادث غیرمترقبه که با فراز و نشیب خویش، زندگى آرام را از انسان سلب مى کند، بسیار راهگشاست.
قرآن کریم مى فرماید:
«فَأَخَذْنَـهُم بِالْبَأْسَآءِ وَالضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُونَ; (انعام، 42) و ما آن ها را به حوادث غم انگیز و رنج ها گرفتار ساختیم، شاید به درگاه خدا روى آورند.»
ج) کفاره گناهان:
گاهى خداى متعال براى از بین بردن آثار گناهان، برخى بلاها و مصیبت ها را متوجه انسان ها مى کند تا به لطف و کرمش بخشى از گناهان برخى گنه کاران را در دنیا بشوید تا پس از مرگ، گرفتار عذاب هاى دردناک نشوند.
د) امتحان:
برخى بلاها نیز براى آزمایش کردن مردم رخ مى دهد; چرا که یکى از سنت هاى الهى است و به هیچ وجه تعطیل نمیشود چون تمام انسانها دایما در حال آزمایش الهی هستند. اجازه دهید تا باز هم از قرآن کمک بگیریم :
«وَلَنَبْلُوَنَّکُم بِشَىْء مِّنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْص مِّنَ الاَْمْوَ لِ وَ الاَْنفُسِ وَ الثَّمَرَ تِ وَبَشِّرِ الصَّـبِرِینَ; (بقره، 155) و قطعاً شما را به چیزى از قبیل ترس و گرسنگى و کاهشى در اموال و جان ها و محصولات مى آزماییم و مژده باد شکیبایان را».
بنا براین برخی سختیها ومشکلات مقدمّه ای برای رسیدن به کمال هستند . همانطور که در قرآن کریم آمده:«لقد خلقنا الانسان فی کبدٍ» (بلد4) انسان در برخورد با بلایا از خواب غفلت بیدار شده وهستی لایق خود را پیدا می کند
ان شاء الله که تمام این حوادث طبیعی زمینه ای باشند برای بیداری ما و نزدیک شدن ما به خداوند متعال....
بنام خدا
در مطلب قبلی بنده یکی از بازدیدکنندگان محترم سوالی در مورد خودکشی از بنده پرسید که آیا اسلام اجازه خودکشی را به کسی که هیچ روزنه امیدی در زندگی خود ندارد،میدهد یا خیر؟؟؟
حضرت ایوب مردی نیکوکار ،دارای اموال زیاد و فرزندان بسیاری بود .روزی یکی از غلامان ایوب آمد و گفت :عدّه ای غلامان تو را کشته اند و گاوها را به غارت برده اند.چند لحظه بعد غلام دیگری آمده وگفت:آتش عظیمی از آسمان فرود آمده و همه چوپانان وگوسفندان تو در آتش سوختند، غلام سوّمی آمد وگفت :ساربانان کشته شدند و شترانت به غارت رفتند،در این هنگام مردی با عجله اومد نزد ایوب وگفت:ای ایوب فرزندانت به خوردن غذا مشغول بودند ،ناگهان سقف بر سر آنان خراب شده و همه شان مردند .حضر ت ایوب در این هنگام با کمال مقاومت ،صبر وتحمّل کرده وسر به سجده نهاده وعرض کرد:{ای خدا!ای آفریننده شب وروز،برهنه به دنیا آمدم وبرهنه به سوی تو می آیم ،پروردگارا !خودت به من دادی وخودت هم از من پس گرفتی،بنابراین هرچه تو بخواهی خوشنودم}.ایوب به درد پا مبتلاء شد،ساق پایش زخم شده وبه بیماری بسیار سختی دچار گردید که قدرت حرکت نداشت .هفت یا هفده سال با این وضع در سنّ 80سال (نه در جوانی)زندگی کرد وهمواره به شکر خدا مشغول بود.او 4تا همسر داشت که سه تا از همسرانش او را تنها گذاشتند و رفتند ،تناه یکی از آنان به نام «رحمه» به او وفادار ماند.کا ر ایوب به جایی رسید که او را از محل سکونتش بیرون کردند وآواره بیابان شد وحتِّی در اواخر همسر چهارمش نیز اورا تنها گذاشت .حضرت ایوب با همه این مشکلات ،اظهار نارضایتی نکرد ،زبان حالش با خدا این بود::
تو را خواهم نخواهم نعمتت، گر امتحان خواهی در رحمت به رویم بنده،ودر رهای بلاءبگشا
اسلام تحت هیچ شرایطی به انسان اجازه خودکشی نمی دهد* وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکُمْ رَحِیماً * وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلِیهِ ناراً وَ کانَ ذلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیراً *(نساء 29،30)
احترام خون وحرمت قتل نفس ،از مسایلی است که همه شرایع آسمانی وقوانین بشری در آن اتفاق نظر دارند،و این مورد از کمالات تمام شرایع است به دلیل اینکه قتل نفس وخودکشی اثرات سوء اخلاقی ،انسانی واجتماعی متعدّد وگسترده ای در جامعه وخانواده ایجاد می کند .بنط من باید در هر مشکلی ،راه حلّ آن را پیدا کرد نه اینکه دست به کاری بزنیم که بدبختی ابدی برای ما داشته باشد در برخی روایات آمده است که یک فرد مؤمن ومسلمان با سخت ترین شرایط و در زیر هولناک ترین فشارهای مادّی وروحی هرگکز دست به خودکشی نخواهد زد،زیرا مرگ او به هر صورت که باشد برای او گواراتر از خودکشی خواهد بود،چون عاقبت خودکشی گرفتاری پس از مرگ ومجازات در آتش جهنّم خواهد بود.
از دیدگاه قرآن کریم کفر،شرک،ارتداد،نفاق از عواملی هستند که باعث عذاب ابدی (خلود وجاودانگی در آتش جهنّم) می گردند.در مقابل ،ایمان وعمل صالح،دلیل سعادت ورهایی از آتش جهنّم هستند««من امن بالله والیوم الاخر و عمل صالحا فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون»»(بقره62)
شخصی که ایمان آورده است :ولی بخاطر ضعف ایمان ،گناهان کبیره را انجام داده _هرچند که توبه نکرده باشد _اهل نجات است.وبا سختی جان دادن یا عذاب برزخ یا شفاعت یا تحمّل عذاب جهنّم و یا.. پاک گردیده و به بهشت میرود.یکی از گناهان کبیره خودکشی است و در اسلام ،حرام وغیر قابل بخشش می باشد. چه بهتر که از قرآن کریم کمک بخواهیم آنجائیکه می فرماید:«وَلاَ تَقْتُلُواْ أَنفُسَکُمْ إِنَّ اللّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیماً * وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ عُدْوَاناً وَظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلِیهِ نَاراً وَکَانَ ذَلِکَ عَلَى اللّهِ یَسِیراً »(نساء29و30) خداوند مهربان نه تنها راضی به قتل ما توسط دیگران نیست بلکه به خود ما هم اجازه این کار را نمی دهد.در روایات اهل بیت(ع) نیز به شدّت از این کارمنع شده استبعنوان نمونه امام صادق(ع) می فرماید::«کسی که به عمد خودکشی کند ،برای مدّت طولانی ،در آتش جهنّم خواهد ماند»
بنابراین ،بعد از عذاب الهی،بخشش خداوند متعال،شامل شخص مسلمانی که مرتکب چنین گناهی شده است نیز میشود..
بنام آنکه جان را فکرت آموخت
شفاعت در قیامت بر اساس شرایط ویژه اى و استحقاق و لیاقت افراد انجام مى گیرد و هر کس آن شرایط را داشت، شفاعت شامل حال او مى شود، وگرنه این صورت شفاعت شامل حال او نمى شود. از شرایط شفاعت ایمان، محبت اهل بیت، رضایت خداوند متعال و... مى باشد! چنان که قرآن کریم مى فرماید: «ولا یَشفَعونَ اِلاّ لِمَنِ ارتَضى» (انبیاء،28) کسى مورد شفاعت قرار مى گیرد که مقام ارتضاء ]خشنودى خداوند[ را داشته باشد.» و در جایى دیگر مى فرماید: «آن ها ]عهد شکنان و مجرمان[ هرگز مالک شفاعت نیستند، مگر کسى که نزد خداوند رحمان، عهد و پیمانى دارد.» (مریم،87)
بنام خدا
بنام خدا
پس از اینکه مطالبی را راجع به شفاعت ورابطه آن با عدالت خداوند آورده ام ، برخی دوستان سوالاتی را مطرح کرده اند که لازم دیدم پاسخ آنها را در چند پست مستقل بیاورم تا إن شاء الله که مفهوم شفاعت را بیشتر و بهتر بشناسیم ....
سوال اوّلی که مطرح شد این است که اصل شفاعت به چه معناست؟؟؟
شفاعت از ماده «شفع»، به معناى ضمیمه کردن چیزى به مثل اوست (ضَمُّ الشىء الى مثله); از این عبارت روشن مى شود که باید نوعى شباهت و همانندى میان آن دو باشد، هر چند تفاوت هایى نیز در میان آن ها دیده شود.
فرض کنیم که کسی توی دریا در حال غرق شدن باشد ،وغریق نجات بخواهد که او را نجات دهد ،غریق با این امید که امکان نجات دادن شخص هست جان خود را به خطر انداخته واقدام به نجات شخص در حال غرق شدن می کند ..در حالی که اگر روزنه امیدی به نجات شخص غرق شده نباشد، غریق نجات نیز جان خویش را به خطر نینداخته واقدامی نمی کند.ویا اگر بین آندو وجه اشتراکی نباشد ،مثلا اگر کامیون در دریا افتاده باشد ،در اینجا دیگر از نجات غریق کاری بر نمیاد لذا اقدام او برای نجات آن کامیون ،کاری بیهوده است.
پس در اینجا بین شخص در حال غرق شده و غریق نجات یک وجه اشتراکی مانند توان نجات دادن ویا وجود برخی اسباب نجات باید وجود داشته باشد تا اقدامی برای نجات شخص صورت گیرد وگرنه اگر هیچ روزنه امیدی به نجات موجود نباشد ،اقدام برای نجات نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
شفاعت در قرآن نیز بهمین صورت می باشد: یعنى شخص گنه کار به خاطر پاره اى از جنبه هاى مثبت (مانند ایمان یا انجام دادن بعضى از اعمال صالح) شباهتى با اولیاى خدا پیدا کند و آن ها با عنایات و کمک هاى خود او را به سوى کمال سوق دهند و از پیشگاه خدا تقاضاى عفو کنند. حقیقت شفاعت، قرار گرفتن موجودى قوى تر و برتر، در کنار موجودى ضعیف تر و کمک کردن به او براى پیمودن مراتب کمال است.به این خاطر، در بحث شفاعت، بر خلاف تصور عامیانه که فکر مى کنند نوعى پارتى بازى و رابطه مندى است، نوعى شباهت و همانندى باید میان آن دو موجود باشد و شخص گنه کار، به خاطر پاره اى از جنبه هاى مثبت، شباهتى با اولیاى خدا پیدا مى کند و با عنایت آن ها مسیر خود به سوى کمال را مى پیماید.•
شفاعت به معناى صحیح آن بر محور دگرگونى و تغییر موضع «شفاعت شونده» دور مى زند; یعنى شخص شفاعت شونده موجباتى فراهم مى سازد که از یک وضع نامطلوب و در خور کیفر بیرون آمده و به وسیله ارتباط با شفیع خود را در وضع مطلوبى قرار دهد که شایسته و مستحق بخشودگى گردد و ایمان به این نوع شفاعت در واقع یک مکتب عالى تربیت و وسیله اصلاح افراد گناهکار و آلوده، و بیدارى و آگاهى است.
این بحث ادامه دارد
بنا م خدا
تجربه نشان داده که اگر روزنه امیدى به روى افراد مجرم گشوده و احساس نمایند که اگر در برنامه غلط نارواى خود تجدید نظر کنند , راه نجاتى براى آنهاهست , در این صورت بسیارى از آنان از بیراهه به راه باز مى گردند .
در قـوانـیـن جـزایـى و کیفرى جهان , قانونى به نام عفو زندانیان و مجرمان بزرگ ومحکومان به حـبـس ابـد وجـود دارد ; نـکـته آن این است که روزنه امیدى براى این افراد باز شود و در برنامه زنـدگـى خـود تـجـدید نظر نمایند و اگر این روزنه نبود ,علت نداشت که در همان محیط آرام بنشینند و دست به جنایت نزنند زیرا بالاتر ازسیاهى ( زندان ابد ) رنگى نیست .
شـفـاعـت دربـاره افـراد لایق و شایسته جز روزنه امید براى امکان تجدید حیات دینى واخلاقى , چـیـزى نـیست و مخصوص کسانى است که روابط خود را با خدا و اولیاى دین حفظ کرده اند ولى کـسى که داراى اعمال نیک نبوده و از ایمان به خدا بهره نداشته باشد و عمرى در گناه و فساد به سر برده است هرگز مشمول شفاعت نخواهد بود . فرق این دو گروه را مى توان در ضمن مثالى مجسم ساخت :فرض کنید سربازانى مامور گشودن دژى بـر فـراز کوهى مى باشند و گشودن آن دژ , درحفظ کشور آنان از تجاوز خارجى فوق العاده مـوثـر اسـت ; فـرمـانـده ماهر و ورزیده ,وسایل لازم براى صعود و گشودن دژ را در اختیار آنان مى گذارد و فرمان بالا رفتن را صادر مى نماید . آن گروه از سربازان بى انضباط و ترسو که گوش به فرمان فرمانده نداده و در پایین کوه مى مانند هـیـچ گـاه مـشـمول حمایت او نمى گردند , اما آن گروهى که فداکارند و به سرعت از کوه بالا مـى رونـد , اگـر در میان آنان افرادى ضعیف و ناتوان باشند و دربعضى از گذرگاهها بلغزند , یا صـعود و بالا رفتن به تنهایى در بعضى از نقاط حساس کوه براى آنها مشکل باشد , فرمانده دلسوز مراقب حال آنان بوده و در نقاط حساس به آنها کمک کرده و از لغزشگاه عبورشان مى دهد . ایـن نـوع مـراقـبـت و کـمک , یک نوع شفاعت است و از آن افرادى است که در مسیر هدف گام بـرمـى دارنـد و اشـکالى ندارد که فرمانده دلسوز پیش از صعود به کوه , این مطلب را اعلام کند و بگوید اگر شما در نقاط حساسى از صعود باز بمانید از کمک هاى بى دریغ من محروم نخواهید ماند و من با تمام قوا کوشش مى کنم که شما را در این هدف کمک کنم . یـک چـنـین اعلام قبلى , افراد را براى کار دلگرم کرده و نور امید را در دل آنان پدید مى آورد و بر قدرت و پایدارى آنان مى افزاید و در حقیقت یک نوع تربیت ووسیله تکامل است . آیا اگر شفاعت یک نوع کمک به نجات افراد در زمینه هاى مساعد باشد , مستلزم تبعیض نارواست و یا ترجیح بدون دلیل و تشویق به گناه و پارتى بازى بى جهت محسوب مى شود.
البته یک نکته مهمّ را باید در آخر مطالب خودم باید یاد آوری کنم::: که خداوند با دادن مقام شفاعت به برخی از بندگان خویش ارزش ومنزلتی به آنها داد ،که در پرتو زندگی نیک واعمال صالح شان بدست آورده اند.در حقیقت باید گفت که خداوند با دادن این مقام به آنها قصد نشان دادن جایگاه رفیع آنها نزد خود و بها دادن آنها آنان در نزد بندگان خویش می باشد ....
بنام خد ا
تا حالا با خودت فکر کردی چه رابطه ای بین عدالت خداوند و شفاعت بندگان خدا وجود دارد ؟؟
شـفـاعـت در لـغـت بـه مـعـنـى ضمیمه کردن چیزى به چیز دیگر و جفت نمودن آن است و دراصطلاح مذهبى به معنى کمک کردن اولیاى خدا ( پیامبران , امامان و مردم صالح ودرستکار ) براى نجات افرادى است که در طول زندگى مرتکب لغزش‌هایى شده اند .
الـبته کمک به نجات افراد گنهکار دو صورت دارد : یک شکل آن به اصطلاح پارتى بازى و ظلم و ستم و تبعیض نارواست و شکل دیگر آن یک نوع درس تربیت , روزنه امید ووسیله تکامل مى باشد . اگر افرادى که مورد شفاعت واقع مى شوند هیچ گونه شایستگى نداشته باشند , و درعین حال به آنها بدون جهت کمک شود و بر دیگران مقدم گردند , این کار یک نوع تبعیض ناروا و تشویق مردم به گناه و تامین دادن به آنها در برابر جنایات است . ایـن هـمـان شـفـاعـت غلط و ناروایى است که باید گفت موجب جرات جنایتکاران از انجام هیچ جنایتى کوتاهى نکنند , ولى مسلما هدف آیات , این نوع شفاعت نیست که عقل وخرد آن را محکوم مى کند .
ولـى اگـر بـعـضـى از گناهکاران به خاطر پیوندهاى معنوى که با خدا داشتند و به خاطر ارتباط ایمانى که با اولیاى پروردگار برقرار ساخته بودند مورد کمک شفیعان روز رستاخیز قرار گیرند , در این صورت نوید شفاعت نه تنها موجب تشویق و مستلزم تبعیض ناروا نیست , بلکه عین عدالت و وسیله تربیت و بازگشت افراد گنهکار ازنیمه راه است .
هـمـان طـور که قرآن مجید بیان مى کند , شفاعت اولیاى خدا منوط به اذن پروردگار جهان است و تا اجازه خدا نباشد هیچ کس نمى تواند شفاعت نماید ,ناگفته پیداست که اذن خـدا بـى جـهـت و بـدون حکمت نخواهد بود ; در این صورت باید گفت اذن خدا شامل حال کـسـانى مى شود که براى عفو و اغماض شایستگى دارند و اگر در طول زندگى لغزش و گناهى داشـتـنـد بـه مـرحله پرده درى و طغیان نرسیده و اگر رابطه خود رادر بعضى از جهات ضعیف کـرده اند , ولى بکلى آن را از بین نبرده اند , چنین افرادى که پیوندهاى گوناگون خود را با حق و حقیقت نگسسته اند مشمول و شایسته شفاعت مى شوند. نوید شفاعت با این شرط خود هشدارى است به افرادى که گاهى مرتکب گناه مى شوند که بهوش بـاشند و هر چه زودتر از ادامه گناه باز گردند و همه پیوندها را پاره نکنندو پرده ها را ندرند و از شعاع شفاعت دور نگردند که در غیر این صورت , راه نجاتى براى آنان نخواهد بود . هـمـین احساس و توجه , در بازگشت افراد گناهکار به راه حق و تجدید نظر دربرنامه هاى غلط مـوثـر مـى گـردد و در حـقـیقت , روزنه امیدى براى پاک ساختن برنامه زندگى از نقاط تاریک محسوب مى شود .
